Chiếu Phim Dramas: Văn hóa văn nghệ,Huyền thoại về những Pơtao không ngai rồng (5),Huyền thoại về những Pơtao chớ ngai vàng (5) - Báo Công an TP trớn Nẵng: CADN Online- Kết tiếp chuyện niềm tin

Huyền thoại về những Pơtao chẳng ngai (5)Cập nhật: Thứ hai, 29/9/2014 - 10h31'

Huyền thoại về những Pơtao chứ ngai vàng (4)
Huyền thoại về những Pơtao đừng ngai rồng (3)
Huyền thoại về những Pơtao không ngai rồng (2)
Huyền thoại dận những Pơtao không trung ngai

* Bài cuối: Khép lại một huyền thoại

(Cadn.Com.Vn) - buổi mặt trời có chửa rọi ánh sáng đầu tiên trên ngọn núi Chư trui Yang, người dân làng Plei Ơi chuẩn bị cho ngày lễ trọng đại của buôn làng. Bởi lần này chiếc gươm thần của Vua Lửa được chuyển về “chốn ở” mới khang trang hơn, được bảo trải quản tốt hơn và cũng là buổi lễ cuối cùng khép lại một huyền thoại về các Pơtao.

Buổi cúng cuối cùng

4 giờ sáng, làng Plei Ơi (xã Ayun Hạ, H. Phú Thiện) vẫn còn nằm mơ ngủ dù họ biết rằng ngày ni tại nhà bà Kpăh H’Nhik – vợ của Pơtao Apui Siu Luynh (vị Vua Lửa đời thứ 14) sẽ diễn vào ngờ lễ trọng đại. Nơi đây, que gươm thần còn lại cuối cùng trong 3 que gươm của Vua Lửa, Vua Gió và Vua Nước truyền tụng bấy bấy lâu. Thế mà, để diện kiến thanh gươm thần này thì số người cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay khiến chúng tui càng háo hức. Dù đây là sự kiện mang ý nghĩa trọng đại với dân làng cơ mà tịnh chứ một bóng người, chỉ có một số người già trong làng lục đục phai tìm Rơ Lan Hieo – người phụ tá cuối cùng của Vua Lửa đời thứ 14. Ông là người duy nhất còn lại biết các bài cúng, biết xin Yang chuyển thanh gươm về phắṭa điểm mới mà được Nhà nước xây dựng trong khuôn viên cụm di tích Plei Ơi bộc trực dưới chân núi Chư mình Yang.

Rơ Lan Hieo phía các lễ vật khấn bài cúng gươm lần cuối cùng – khép lại miền huyền thoại Pơtao Apui.

Hỏi vào mới biết, trẻ con, phụ nữ tuyệt chứ dám đến gần mthir ia (lều để gươm của vua). Bởi lẽ trong suốt đời sống linh tính của họ, gươm thần là vật khôn thiêng, chỉ có người già, người có oai tín mới được tiếp cận diện kiến gươm thần. Trẻ em, phụ nữ lại gần về sẽ bị đau ô dù́m. Chiếc trống, chiếc chiêng, ghè rượu là bảo vật truyền sang trọng nhiều đời Vua Lửa bấy bấy lâu nằm lãng phí lạnh trong căn nhà của Rơ Lan Hieo giờ được phủi lớp bụi dày tiễn chân xuống chuẩn bị cho buổi lễ. Nhìn chiếc trống, chiếc chiêng từng vang vọng trong các buổi cúng, Rơ Lan Hieo mắt đăm đăm nhìn xa xăm: “Đây là buổi cúng gươm cuối cùng mà Hieo thực hiện. Từ đây trở phắt, Hieo giò cúng nữa đâu! Mình không trung phải là Pơtao Apui, mình chỉ cúng một lần này thôi!”.

Que gươm thần (chỉ còn vành đai đồng) cùng các “que gươm cận vệ” khác.

Đằng căn tặng̀i đã cũ nơi để thanh gươm thần của Vua Lửa, Rơ Lan Hieo tiến hành dọn dẹp chuẩn bị các thâủ tục biếu bài cúng. Vóc dáng nhỏ bé, Rơ Lan Hieo vác cây mác dùng để đâm trâu trong suốt các buổi cúng bắt đầu tiến hành nghi ngờ lễ. Mà lại lượng mác hàng chục năm không trung dùng tới đã cùn, mồ hôi ướt đẫm trên trán Hieo mà con trâu vẫn chưa chảy máu. May có một số người Tày cùng ngụ cư ở làng Plei Ơi không ngại tầm cử đã xúm vào cùng phụ Rơ Lan Hieo xẻ thịt con trâu cho kịp giờ cúng.

Ghè rượu được bầm vào, con lợn, con gà cũng đã được xẻ thịt. Cẩn trọng, Rơ Lan Hieo hút rượu từ ghè vào đong vào chiếc lấṕn đồng cổ được truyền trải qua bao đời Vua Lửa. Sau đó, ông lấy từ trong suốt túi xách ra một củ giống củ riềng xắt từng miếng nhỏ hòa chung vào tủ́n rượu rồi Rơn Lan Hieo nhanh tặnǵng cất vào túi. Người phụ tá tặng buổi cúng là Oi Phơ kính cẩn dùng lá chuối nhúng vào lấṕn đồng rắc lên tay Rơ Lan Hieo và Rơ Lan Hieo cũng làm ngược lại như vậy biếu Oi Phơ. Tò mò, chúng tôi hỏi thì Oi Phơ biếu biết: đó là củ Jrao hchich mà tiếng Jrai nghĩa là “rửa sạch tội đống̃i”, trước mỗi lần cúng gươm thần đều phải rửa sạch những ơ uế trên người dự buổi cúng. Đồng thời, Rơ Lan Hieo vừa khấn vừa “rửa sạch” cho cái trống, cái chiêng của Vua Lửa và xung nói quanh nói quẩn căn chòi để gươm thần.

Rơ Lan Hieo – hoẵng gươm về “chốn ở” mới.

Diện kiến gươm thần

Vừa tưới rượu cùng củ Jrao hchich vòng vèo lều, Rơ Lan Hieo bắt đầu lầm rầm khấn bằng tiếng Jrai và một lúc sau ông leo lên căn chòi lấy xuống một bọc vải trắng đựng thanh gươm, một cái gùi đã bắt đầu mục nát. Từ trên lều cao, Rơ Lan Hieo chật vật với chiếc gùi nặng đựng nhiều vật của Vua Lửa, mà tuyệt nhiên Oi Phơ – người phụ tá buổi cúng không trung dám đến gần. “Chỉ có Rơ Lan Hieo mới được chạm vào thanh gươm, chạm vào các vật của Pơtao Apui thôi”, Oi Phơ giải thích.

Trải tấm chiếu giữa đất, Rơ Lan Hieo bắt đầu lấy những đồ vật vốn là vật bất ly thân của các đời Vua lửa: một chiếc nhẫn đá, một rìu đá cổ, một khẩu súng hỏa thạch sùng nhỏ (giò có đạn), một chiếc hồ lô bằng đá, một chiếc bao phủ́n đá, một chiếc chén đồng... Và những mẩu đá thạch anh nhỏ khác. Lần giở tấm vải trắng cuộn tròn đã ngả màu và mục, Rơ Lan Hieo cẩn trọng dùng hai tay nâng lần lượt 4 thanh gươm ra, tất cả đã đều suyễn gỉ và chớ có vỏ gươm. Cầm thanh gươm chỉ có đai gươm bằng đồng còn vốn những hoa văn của lửa và nước quyện rau nhưng lưỡi gươm cũng đã gỉ sét, Rơ Lan Hieo giới thiệu đây chính là gươm thần và 3 que gươm cơ là “pô vai long rneng gieo”: 3 gươm cận vệ. Chúng mình quá sững sờ bởi thanh gươm thần vẩu mưa, gọi gió truyền sang hàng trăm năm với 14 đời Vua Lửa cũng phải cam chịu số phận của thời gian.

Khu quần thể di tích Vua Lửa làng Plei Ơi dưới chân núi Chư tớ Yang.

Cẩn trọng từng tí một, ông Hieo lại dùng hai tay đặt từng thanh gươm cũng như các đồ vật khác của Vua Lửa một lên tấm vải trắng mới. Chiếc phủ́n đồng lại được Rơ Lan Hieo hút đầy rượu cần và gọt củ Jrao hchich vào mà lại lần này, Rơ Lan Hieo lấy mỗi miếng thịt nhỏ được cắt từ bộ phận: cù nhằng, tim, thịt nách của 3 con vật cúng tế: trâu, lợn, gà bỏ vào bao phủ́n đồng. Đủ các thâủ tục trên, Rơlan Hieo lần lượt tưới rượu lên que gươm mà như lời ông giải thích là cho gươm thần “ăn” và rửa sạch gươm thần. Đồng thời, Oi Phơ cũng mạ cựu sang̉ lòng trâu, phần đùi thịt trâu đặt trước chỗ ngồi cúng của Rơ Lan Hieo. Nến được thắp lên, Rơ Lan Hieo ngồi xếp bằng, hai tay chắp lại như vái, miệng bắt đầu khấn: “Ơi Yàng, ơi Pơtao Apui, ơi thần hàng ngàn, hàng vạn. Hôm nay chúng trui dưng lễ một con trâu, một con lợn, gà, ghè rượu cầu xin, thông tỏ báo đến các thần thiêng liêng biết. Chúng trui xin phép các Pơtao Apui cho dân làng Plei Ơi chuyển gươm thần về chỗ ở mới, nơi chân núi Chư tôi Yang. Chúng tôi cầu xin các vị thần, các Pơtao tặng người làng sức khỏe, hòa thuận, mưa thuận gió hòa”.

Dứt lời khấn, Rơ Lan Hieo lặng lẽ cuốn tấm vải trắng bọc tất cả gươm thần cũng như các “gươm cận vệ khác”, những đồ vật của các Pơtao Apui qua các đời truyền lại được ông Hieo đặt vào chiếc gùi mới. Vai đưa gùi, hai tay nâng niu những báu vật cuối cùng còn lại của các đời Vua Lửa, Rơ Lan Hieo béng bộ từ căn chòi, vượt trải qua ruộng rẫy bước về núi Chư trui Yang – chốn đó huyện Phú Thiện đã xây dựng căn nhà để gươm trong suốt quần thể di tích Vua Lửa Plei Ơi. Mắt nhìn thẳng, bàn chân bước từng bước từ tốn, Rơ Lan Hieo băng sang cánh đồng tiễn gươm thần về “nơi ở” mới. Trời còn nắng bỗng chốc gió nổi lên, mây kéo lấp khuất ánh mặt trời như ở cõi khác các Pơtao Apui còn dõi theo buổi lễ cuối cùng này.

Minh Tân

			97 bận tính tình

Trường đoản cú khóa can dự:

Huyền thoại
Pơtao
không ngai vàng

Gửi bình phẩm luận thứ bạn

(*)Gia tộc và gã :
()()Địa chỉ Email :
số phận điện thoại :
Địa chỉ :
Nội dung bình luận :(*)
(*)mẽ công nhận :

Các tin xưa hơn

»Mưa Huế
»Bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật Bài tặng̀i dân buồng miền Trung
»Huyền thoại về những Pơtao chả ngai (4)
»Điểm dừng chân nơi Phố cổ
»Ngày 3-9 hằng năm là Ngày Âm nhạc Việt trai
»Dự án Làm phim 48 giờ thâu hút 100 nhóm làm phim trẻ
»Huyền thoại về những Pơtao giò ngai (3)
»Bao giờ có phim truyện về miền Trung?
»Cậu bé trợn Nẵng băng nhóm sang trọng 3000 thí đơm giật ngôi vị quán quân Giọng hát Việt Nhí Co.Opmart 2014
»đỡ cao chất lượng, hiệu sang̉ trong suốt sáng tạo văn học nghệ thuật

Chiếu Phim Dramas

Chủ Nhật, 28 tháng 9, 2014

Văn hóa văn nghệ,Huyền thoại về những Pơtao không ngai rồng (5),Huyền thoại về những Pơtao chớ ngai vàng (5) - Báo Công an TP trớn Nẵng: CADN Online- Kết tiếp chuyện niềm tin

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét